ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
Με τον Δημήτρη Μαρούλη
«Το πρόβλημα με τους θεσμούς –είτε τους λέμε θεσμούς είτε τρόϊκα- είναι ότι δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους. Γι’ αυτό χρειάζεται αυτή να είναι η τελευταία διαπραγμάτευση με τους θεσμούς και από εδώ και πέρα να διαπραγματευόμαστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομιμότητας και όχι στο πλαίσιο ενός αδιαφανούς πλαισίου διαπραγμάτευσης, το οποίο δεν εμπίπτει και δεν συνάδει με τις ευρωπαϊκές αρχές», τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Δημήτρη Κρεμαστινού, για τον ΦΠΑ των νησιών.
Αναφερόμενος στο θέμα του ΦΠΑ, ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι «υπήρχε ασφυκτική πίεση να υπάρξει αύξηση στον ΦΠΑ των νησιών» και ότι ο ίδιος δεσμεύτηκε ότι δεν θα το κάνει: «Δεν το κάναμε και δεσμεύθηκα ότι μέχρι 1η Σεπτεμβρίου δεν θα υπάρξει αλλαγή», είπε, προσθέτοντας πάντως ότι «δέσμευση στο διηνεκές δεν μπορεί να υπάρξει από κανένα, πέραν της προσωπικής ότι θα παλέψουμε ώστε η νησιωτική πολιτική μας να συνάδει με τις αγωνίες των κατοίκων».
«Στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται έχουμε να αντιμετωπίσουμε μία απολύτως ανάλγητη αντιμετώπιση απέναντι στις ανάγκες των νησιών μας, παρά τα πολύ ισχυρά επιχειρήματα της δικής μας πλευράς», αποκάλυψε ο κ. Βαρουφάκης και πρόσθεσε: «Γνωρίζετε πολύ καλά ότι τα επιχειρήματά μας είναι όντως αδιάσειστα. Ακόμα και υπουργοί Οικονομικών της Ισπανίας και άλλων χωρών παραδέχονται ότι και για τα δικά τους νησιωτικά συμπλέγματα ισχύουν χαμηλότεροι συντελεστές ΦΠΑ. Και όμως βλέπουμε ότι όλα αυτά τα σημαντικά επιχειρήματα τα προσπερνούν οι θεσμοί, όχι οι ομόλογοί μας, όχι οι υπουργοί, αλλά οι θεσμοί. Γι’ αυτό έχει σημασία να απελευθερωθούμε από την σημερινή μνημονιακή δέσμευση».
«Δεν θα υποχωρήσουμε σε μια βασική αρχή, ότι άλλο να είσαι κάτοικος Νισύρου, Σερίφου, της Κω, της Ρόδου και άλλο να είσαι κάτοικος στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην ηπειρωτική Γερμανία, στην ηπειρωτική Γαλλία. Η αρχή μας είναι ότι αν θέλουμε να διατηρηθεί ο πολιτισμός των νησιών, αν θέλουμε να υπάρχει οικονομία πραγματική και όχι απλώς να είναι ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα για ξένους τουρίστες η νησιωτική Ελλάδα, θα πρέπει να υπάρχει μια αναπτυξιακή πολιτική για τα νησιά, η οποία να είναι ιδιαίτερη για τα νησιά, να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες, ιδίως του κόστους μεταφοράς. Αυτό που προτίθεμαι τουλάχιστον ως υπουργός Οικονομικών να κάνω και θα ήθελα να σας προσκαλέσω και εσάς και όλους τους βουλευτές των νησιών να συμμετάσχετε, Είναι μια πραγματική διαβούλευση όπου θα ξανατοποθετήσουμε, από μηδενική βάση, το μέγα ερώτημα για το ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος ενίσχυσης των νησιωτών», κατέληξε στην απάντησή του ο υπουργός Οικονομικών.
Το πλήρες κείμενο των τοποθετήσεων του κ. Βαρουφάκη στη Βουλή, έχει ως εξής:
«Πράγματι είχα κάνει μια κατηγορηματική δέσμευση σε αυτήν εδώ την Αίθουσα, την οποία νομίζω ότι θα συμφωνήσετε ότι την τίμησα. Να σας θυμίσω ότι είχα πληροφορήσει το Σώμα ότι υπήρχε ασφυκτική πίεση στο πλαίσιο της συμφωνίας-γέφυρας της τετράμηνης παράτασης της δανειακής συμφωνίας να υπάρξει αύξηση στον ΦΠΑ των νησιών. Είχα δεσμευθεί, η Κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι αυτό δεν θα το κάνουμε. Όχι μόνο δεν το κάναμε, αλλά προβήκαμε και σε μια περαιτέρω διαβεβαίωση ότι δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή του καθεστώτος του ΦΠΑ στα νησιά ή οπουδήποτε αλλού μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, έτσι ώστε να υπάρχει μια απόλυτη βεβαιότητα για την καλοκαιρινή τουριστική σεζόν.
Όπως καταλαβαίνετε, κύριε Κρεμαστινέ, δέσμευση στο διηνεκές δεν μπορεί να υπάρξει από κανέναν, πέραν της προσωπικής δέσμευσής μου ότι θα παλέψουμε, ώστε η νησιωτική πολιτική μας να είναι τέτοια που να συνάδει και με τις δικές σας αγωνίες και με τις αγωνίες και τις προσδοκίες των κατοίκων των νησιών του Αιγαίου.
Θέλω να σας πληροφορήσω ότι στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται αυτήν ταύτην τη στιγμή, όλες αυτές τις εβδομάδες, ακόμα και σήμερα –και σήμερα, το τονίζω- έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια απολύτως ανάλγητη στάση απέναντι στις ανάγκες των νησιών μας. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό. Η πίεση είναι ασφυκτική, παρά τα πολύ ισχυρά επιχειρήματα της δικής μας πλευράς, τα οποία, όπως σας είχα πει και την περασμένη φορά, τα καταθέτουμε σε όλα τα επίπεδα, από το επίπεδο του Πρωθυπουργού όταν μιλάει με Αρχηγούς κρατών, στο δικό μου, στο πλαίσιο του Eurogroup, των Υπουργών Οικονομικών, στο πλαίσιο του Brussels Group, των τεχνικών κλιμακίων.
Γνωρίζετε πολύ καλά ότι τα επιχειρήματά μας είναι όντως αδιάσειστα. Ακόμα και Υπουργοί Οικονομικών της Ισπανίας και άλλων χωρών παραδέχονται ότι και για τα δικά τους νησιωτικά συμπλέγματα ισχύουν χαμηλότεροι συντελεστές ΦΠΑ. Υπάρχει απόλυτα ακράδαντο και σωστό σκεπτικό γι’ αυτό. Και όμως βλέπουμε ότι στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων όλα αυτά τα σημαντικά επιχειρήματα τα προσπερνούν οι θεσμοί. Όχι οι ομόλογοί μας, όχι οι εταίροι μας, οι θεσμοί. Γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία να απελευθερωθούμε από αυτήν τη μνημονιακή δέσμευση και αυτή η διαπραγμάτευση να είναι η τελευταία με τους θεσμούς, στο πλαίσιο αυτής της μνημονιακής, αν θέλετε, αναλγησίας.
Θέλω να σας πω ότι στο πλαίσιο αυτό της διαπραγμάτευσης είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε ευέλικτοι. Είμαστε υποχρεωμένοι να δούμε τα νησιά πιο συνολικά. Δεν θα υποχωρήσουμε σε μια βασική αρχή, ότι άλλο είναι να είσαι κάτοικος Νισύρου, Σερίφου, της Κω, της Ρόδου και άλλο να είσαι κάτοικος στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην ηπειρωτική Γερμανία, στην ηπειρωτική Γαλλία. Η αρχή μας είναι ότι, αν θέλουμε να διατηρηθεί ο πολιτισμός των νησιών, αν θέλουμε να υπάρχει πραγματική οικονομία και όχι απλώς να είναι ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα για ξένους τουρίστες η νησιωτική Ελλάδα, θα πρέπει να υπάρχει μια αναπτυξιακή πολιτική για τα νησιά, η οποία να είναι ιδιαίτερη για τα νησιά και να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες, ιδίως του κόστους μεταφοράς.
Αυτό που προτίθεμαι, τουλάχιστον ως υπουργός Οικονομικών, να κάνω -και θα ήθελα να σας προσκαλέσω και εσάς και όλους τους βουλευτές των νησιών να συμμετάσχετε- είναι μια πραγματική διαβούλευση όπου θα συζητήσουμε, θα ξανατοποθετήσουμε από μηδενική βάση, αν θέλετε, το μέγα ερώτημα για το ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος ενίσχυσης των νησιωτών.
Αυτή τη στιγμή για παράδειγμα φαντάζομαι ότι συμφωνούμε ότι το μέγιστο πρόβλημα των νησιών και των νησιωτών είναι το θέμα της μεταφοράς, το θέμα των θαλάσσιων συγκοινωνιών. Αυτή τη στιγμή από ό,τι πληροφορούμαι και από ό,τι γνωρίζω –και νομίζω γνωρίζετε και εσείς- ο ΦΠΑ στο κόστος μεταφοράς είναι 23%.
Με άλλα λόγια είναι αυτή μια ευκαιρία, την ώρα που η Κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα –Πρωθυπουργός, Υπουργός Οικονομικών, Brussels Group, τεχνικά κλιμάκια- πασχίζουμε να καταστήσουμε σαφέστατο ότι τα νησιά αξίζουν μιας διαφορετικής αναπτυξιακής αντιμετώπισης, θεωρώ ότι και όλοι εμείς -ανεξάρτητα αν είμαστε Συμπολίτευση ή Αντιπολίτευση- θα πρέπει να εμπλακούμε σε ένα διάλογο, που στόχο έχει την εκπόνηση ενός πραγματικού αναπτυξιακού πλαισίου για τα νησιά και μέσα σε αυτό να εντάξουμε τους διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενισχύσουμε, μέσα από το φορολογικό αλλά και εκτός του φορολογικού συστήματος, τη νησιωτική Ελλάδα.
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ
Κύριε Κρεμαστινέ, ούτε κατά διάνοια δεν θεώρησα ότι κινείστε από μικροπολιτική ή αντιπολιτευτική διάθεση. Και εγώ στη θέση σας την ίδια ερώτηση θα έθετα. Και σας ευχαριστώ που την βάζετε στο τραπέζι της συζήτησης.
Είναι πολύ σημαντικό να πιέζεται η κυβέρνησή μας, στη διάρκεια αυτής της διαπραγμάτευσης, να μην εγκαταλείψει τον ιερό σκοπό της θωράκισης της νησιωτικής Ελλάδας και της περαιτέρω ανάπτυξής της.
Θέλω να σας πω ότι όσον αφορά το τουριστικό προϊόν των νησιών, αλλά και γενικότερα της Ελλάδας στο σύνολό της, δεν είναι θέμα μόνο φορολογίας και το γνωρίζετε αυτό. Υπάρχουν πολλά που πρέπει και μπορούν να γίνουν, έτσι ώστε να υπάρξει αναβάθμιση, ώστε να μην θέλει, να μην το συζητάει καν κάποιος να πάει στα διπλανά παράλια και ας υπάρχει μια μικρή διαφορά. Γιατί ξέρετε ότι δεν μπορούμε να εμπλακούμε σε έναν αγώνα δρόμου προς τα κάτω για το ποιος θα έχει το χαμηλότερο ΦΠΑ, με μια χώρα σαν την Τουρκία ή σαν την Κύπρο με άλλους φορολογικούς παραδείσους.
Γι’ αυτό μίλησα για μια αναπτυξιακή πολιτική για τα νησιά στο σύνολο που έχει να κάνει με τις μεταφορές, με το ΦΠΑ. Για παράδειγμα, στο θέμα των αγορών που κάνουν οι τουρίστες στα νησιά θα πρέπει να ενεργοποιήσουμε πολύ πιο έντονα και με μη γραφειοκρατικές διαδικασίες την επιστροφή του ΦΠΑ στους τουρίστες που κάνουν αγορές, για παράδειγμα στη Ρόδο και μετά φεύγουν από το Αεροδρόμιο της Ρόδου. Όπως γίνεται παγκοσμίως, η επιστροφή μπορεί να γίνεται εκείνη τη στιγμή στο Αεροδρόμιο της Ρόδου, ώστε να μην υπάρχει κίνητρο για αυτόν τον αγώνα δρόμου προς τα κάτω όσον αφορά τον ανταγωνισμό με χώρες, όπως η Τουρκία.
Αναφερθήκατε και στην τρόϊκα. Θέλω να σας πω ότι καταλαβαίνω αυτό που λέτε, όμως θέλω να σας θυμίσω ότι αντίθετα με τα προηγούμενα χρόνια δεν είδατε τεχνοκράτες των τριών θεσμών να εισβάλουν στο δικό μου υπουργείο, στη οδό Νίκης ή στο υπουργείο του συναδέλφου κ. Ξυδάκη, σε κανένα υπουργείο. Δεν τους είδατε να ανακρίνουν υπουργούς. Δεν τους είδατε να τους έχουν απ’ έξω και να περιμένουν τους υπουργούς για να τους μιλήσουν μικρομεσαία στελέχη των θεσμών ή της τρόϊκα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ: Σας είπα για την ονομασία.
ΓΙΑΝΗΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ: Γι’ αυτό εγώ κάνω το διαχωρισμό μεταξύ των θεσμών και της τρόϊκα. Αυτό όμως που έχει σημασία, πέραν της σημειολογίας, είναι η Ευρώπη επιτέλους να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή της και να μπορούμε αυτές τις συζητήσεις, για το ΦΠΑ στα νησιά για παράδειγμα, να τις κάνουμε με τους Ευρωπαίους εταίρους μας στη βάση του κοινού ευρωπαϊκού κεκτημένου, στη βάση του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος, στη βάση κοινών ευρωπαϊκών αξιών για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται οι Ευρωπαίοι νησιώτες, όχι οι Έλληνες νησιώτες σε σχέση με τους Ισπανούς νησιώτες.
Το πρόβλημα με τους θεσμούς –είτε τους λέμε θεσμούς είτε τρόϊκα- είναι ότι δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους. Γι’ αυτό χρειάζεται αυτή να είναι η τελευταία διαπραγμάτευση με τους θεσμούς και από εδώ και πέρα να διαπραγματευόμαστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομιμότητας και όχι στο πλαίσιο ενός παρανομικού αδιαφανούς πλαισίου διαπραγμάτευσης, το οποίο δεν εμπίπτει και τελικά δεν συνάδει καν με τις ευρωπαϊκές αρχές».