31.1.1996: Η τραγωδία στα Ίμια και το “ευχαριστώ” Σημίτη στην “κυβέρνηση των ΗΠΑ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ

Με το Δημήτρη Μαρούλη

Ύστερα από απόφαση για βαθμιαία απεμπλοκή των στρατιωτικών μονάδων Ελλάδας και Τουρκίας, η αποχώρηση των οποίων ξεκίνησε στις 6.00 π.μ., επήλθε εκτόνωση στην ένταση που είχε δημιουργηθεί μεταξύ των δύο χωρών.

Στην Αθήνα ξεκίνησε τα μεσάνυχτα συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, που έληξε στις 6.15 π.μ. Είχε προηγηθεί τηλεφωνική συνομιλία του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, ενώ από τη 1.30 π.μ. ο ΥΠΕΞ Θεόδωρος Πάγκαλος βρισκόταν σε συνεχή τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ο οποίος διατηρούσε διαρκή επικοινωνία και με την τουρκική πλευρά.

Ενώ οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν σε εξέλιξη, έγινε γνωστό -από δηλώσεις του Τούρκου υφυπουργού Εξωτερικών Ινάλ Μπατού και από τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ- ότι 10 Τούρκοι κομάντος αποβιβάστηκαν σε νησάκι κοντά στα Ίμια. Λίγο αργότερα, κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, ένα ελικόπτερο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού κατέπεσε στη θάλασσα ενώ ερευνούσε τη βραχονησίδα όπου είχαν αποβιβαστεί οι Τούρκοι, με αποτέλεσμα και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός να χάσουν τη ζωή τους.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, αιτία του ατυχήματος ήταν η απώλεια προσανατολισμού του πληρώματος, σε συνδυασμό με ηλεκτρική βλάβη του σκάφους.

Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, κατά τη διάρκεια της συζήτησης των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησής του, δήλωσε στη Βουλή ότι η απεμπλοκή επετεύχθη χωρίς καμία διαπραγμάτευση με την τουρκική πλευρά, ματαιώνοντας έτσι την επιδίωξη της Τουρκίας να εξαναγκάσει την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις για το νομικό καθεστώς των βραχονησίδων, ενώ ευχαρίστησε την κυβέρνηση των ΗΠΑ για την πρωτοβουλία και τη βοήθειά τους. Σχετικά με την υποστολή της ελληνικής σημαίας, δήλωσε ότι η απόφαση για την υποστολή ανήκει στην ελληνική κυβέρνηση και αιτιολογώντας την είπε ότι το άγημα πήρε μαζί του τη σημαία διότι στο νησί δεν υπήρχε φύλαξη.

Ο Γεράσιμος Αρσένης, σε συνέντευξη που έδωσε, δήλωσε ότι το ΚΥΣΕΑ έλαβε την απόφασή του χωρίς να του έχει γνωστοποιηθεί κανένας όρος για την υποστολή της σημαίας, ζήτησε όμως να πληροφορηθεί αν αληθεύει η δήλωση του Ρ. Χόλμπρουκ ότι το ζήτημα όντως ετέθη στον Θεόδωρο Πάγκαλο. Ο τελευταίος, που είχε αρχικά δηλώσει ότι τέτοιο θέμα δεν ετέθη, είπε ότι μόνο στην πρώτη από τις 8 επικοινωνίες που είχε με τον βοηθό ΥΠΕΞ των ΗΠΑ ετέθη θέμα υποστολής και των δύο σημαιών, αλλά δεν ετέθη εκ νέου αφού ο ίδιος δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν το συζητά. Ο ΥΕΘΑ Γεράσιμος Αρσένης χαρακτήρισε ορθή και χωρίς ανθρώπινο κόστος την απόφαση για απεμπλοκή, τόνισε όμως ότι η απόφαση ήταν του ΚΥΣΕΑ και δεν ήταν στην αρμοδιότητα του ΥΕΘΑ.

Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης δήλωσε ότι υπήρχε ετοιμότητα για δυναμική αντίδραση, αλλά ήταν θέμα πολιτικής απόφασης να προχωρήσουμε σε σύρραξη.

Ο πρόεδρος της ΝΔ Μιλτιάδης Έβερτ έκανε λόγο για εθνική προδοσία και κάλεσε τον πρωθυπουργό να κάνει χαρακίρι. Στη συνέχεια αποχώρησε μαζί με τους βουλευτές του από τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή.

Την αποχώρηση του κόμματός του από τη Βουλή επέλεξε και ο πρόεδρος της ΠΟΛΑΝ Αντώνης Σαμαράς, δηλώνοντας ότι αποκτήσαμε εξωτερική πολιτική “της καρπαζιάς”, ενώ η ΓΓ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα άσκησε οξύτατη κριτική στον πρωθυπουργό για τις ευχαριστίες του προς τους Αμερικανούς. Επικριτική ήταν η στάση και του Συνασπισμού, που επανέλαβε την πρότασή του για συγκρότηση Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής.

Ο εκπρόσωπος του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ Νίκολας Μπερνς εξέφρασε την ικανοποίηση της αμερικανικής κυβέρνησης για την εκτόνωση της κρίσης, επιβεβαίωσε ότι οι ελληνικές και τουρκικές δυνάμεις αποχώρησαν υπό την παρακολούθηση αμερικανικών αεροσκαφών, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν παίρνουν θέση στο θέμα της κυριαρχίας, ενώ ανακοίνωσε ότι περί τα μέσα Φεβρουαρίου ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Ελλάδα και την Τουρκία και θα αρχίσει συνομιλίες με τις δύο πλευρές σχετικά με την ένταση στο Αιγαίο.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ Ζακ Σαντέρ, δήλωσε ότι η Επιτροπή δεν έχει εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, πρόσθεσε όμως ότι δεν μπορεί να γίνει δεκτό ένα κράτος που απέκτησε μόλις το καθεστώς της τελωνειακής ένωσης, να εγείρει εδαφικές διεκδικήσεις εναντίον κράτους-μέλους της ΕΕ.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *