ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
Με τον Δημήτρη Μαρούλη
«Τι είναι η Ενωμένη Ευρώπη; Ποιος την κυβερνά; Τι ρόλο παίζουμε πλέον εμείς, οι κυβερνήσεις, οι εθνικές κυβερνήσεις; Βρίσκω ότι πάμε σε ένα είδος συρρίκνωσης της εθνικής δύναμης, αλλά όχι στο βωμό μιας συλλογικής δημοκρατικής διαδικασίας. Στο βωμό των κρίσεων και των συμφερόντων, το λέω ρητά. Δεν θέλω ν’ αποκαλύψω ονόματα για το ποιοι μίλησαν και τι είπαν. Σας λέω όμως ότι εδώ υπάρχει σαφές σχέδιο για τη μηδενοποίηση των εθνικών κυβερνήσεων, οι οποίες δεν θα μπορούν να παίξουν δημοκρατικά αποτελεσματικό ρόλο, αλλά θα υπόκεινται στις κατευθύνσεις που μας δίνει το Διευθυντήριο», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου που παραχώρησε στις Κάννες, μετά την ολοκλήρωση της διήμερης Συνόδου Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών.
«Είδα πράγματι το Διευθυντήριο να λειτουργεί», υποστήριξε ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος αφού προχώρησε στη διαπίστωση της «αλλαγής των ισορροπιών στην Ευρώπη μετά την αποχώρηση του Φρανσουά Μιτεράν», προέβλεψε την πορεία «μιας Ευρώπης που θα είναι τύποις δημοκρατική, αλλά στην οποία οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από την τριανδρία των μεγάλων».
Στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Κάννες, η Ελλάδα δέχθηκε συντονισμένες πιέσεις από Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία, για τη στάση της στο Σκοπιανό και στο ζήτημα των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ. Ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ, ζήτησε την στήριξη της Τουρκίας και της Τανσού Τσιλέρ από την ΕΕ και ο Ισπανός πρωθυπουργός Φελίπε Γκονζάλες πρότεινε να κληθεί η κ. Τσιλέρ στην επόμενη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. ως παρατηρητής. Ο Ανδρέας Παπανδρέου αντέδρασε οργισμένα και απέρριψε την πρόταση Γκονζάλες, ενώ επέκρινε και τη συνηγορία προς την Τουρκία. Ο κ. Γκονζάλες, από την πλευρά του, δήλωσε ότι θα συναντηθεί ο ίδιος με την κ. Τσιλέρ το 2ο εξάμηνο του 1995, όταν η Ισπανία θα ασκεί την προεδρία της ΕΕ. Για το Σκοπιανό, ο Ζακ Σιράκ και ο υπ. Εξωτερικών της Γερμανίας Κλάους Κίνκελ, ζήτησαν την άρση του εμπάργκο κατά της ΠΓΔΜ, επισείοντας τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της χώρας αυτής.
Ο Α. Παπανδρέου αναφερόμενος στην τοποθέτηση του γάλλου Προέδρου Ζακ Σιράκ για το Σκοπιανό, την χαρακτήρισε «πρόκληση για την Ελλάδα» και τον ίδιο «προσωπικά». Ο πρωθυπουργός απέρριψε την απαίτηση Σιράκ λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μπράβο στην αλληλεγγύη της ενωμένης Ευρώπης προς τα μέλη της. Δεν μπορείτε να ασκείτε πιέσεις στην Ελλάδα για τα εθνικά της θέματα, πρέπει να τις ασκήσετε εκεί που πρέπει δηλαδή στα Σκόπια».
Αναφερόμενος στο θέμα της προοπτικής των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, ο Έλληνας πρωθυπουργός απέκλεισε το ενδεχόμενο να συμμετάσχει η κυρία Τσιλέρ σε προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – «ευτυχώς υπάρχει ακόμη το Βέτο», είπε – και εξέφρασε την εκτίμηση ότι η κύρωση της τελωνειακής Ένωσης με την Τουρκία είναι πολύ δύσκολο να “περάσει” από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Σπάνια μιλώ οργισμένα, αλλά ήταν οργισμένη απάντηση και τους είπα ότι δεν είναι δυνατόν να ακούω από αυτήν την ομάδα των Ευρωπαίων που είναι οι δημοκράτες, οι προοδευτικοί, οι δίκαιοι, δεν μπορώ να ακούω από αυτούς μαθήματα για τη χώρα μου. Πρέπει να πω ότι ήμουν κι εγώ σκληρός, δεν μπορώ να επαναλάβω τις λέξεις, αλλά πράγματι αισθάνθηκα για την Ελλάδα πολύ ξένος σε αυτό το κλίμα. Και πρέπει να πω και κάτι άλλο που ξέχασα, όσο δυσάρεστο κι αν είναι. Ο Σιράκ, κλείνοντας το θέμα των Σκοπίων, είπε ότι η Ενωμένη Ευρώπη θα υποχρεώσει να βοηθήσει να προωθηθούν οι διαδικασίες ειρήνευσης και επίλυσης του Σκοπιανού, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα άρει το εμπάργκο. Έχουμε τώρα και προϋποθέσεις, λοιπόν. Αυτό ήταν ένα πολύ δυσάρεστο κλίμα και θέλω να το επεκτείνω. Δεν έχω κανένα λόγο να κρύψω από τον ελληνικό λαό την αλήθεια. Θέλω να πω ότι ενώ πολλοί συνάδελφοι, οι πρωθυπουργοί ιδιαιτέρως, στον διάδρομο μου έλεγαν “τι καλά που τα είπες”, “έχεις δίκιο”, κανείς δεν πήρε τον λόγο να καλύψει τις θέσεις μου. Συγχαρητήρια έπαιρνα στους διαδρόμους, αλλά δεν είχαν ούτε τη δυνατότητα να ασκήσουν κριτική εκεί που έμπαινε ένα θέμα τεράστιας ηθικής υπόστασης», τόνισε ο πρωθυπουργός, δίνοντας έμφαση στην εγκατάλειψη κάθε έννοιας Κοινοτικής αλληλεγγύης.
Παρά το «πολύ δυσάρεστο» κλίμα» που επικράτησε, ο Α. Παπανδρέου κατέστησε σαφές ότι δεν τίθεται θέμα αποχώρησης της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνοντας: «Δεν λέω ότι θα φύγουμε από την Ένωση. Δεν υπάρχουν άλλοι δρόμοι. Θα δώσουμε μάχες όμως και ο λαός πρέπει να είναι εν εγρηγόρσει. Οι μάχες δεν είναι στο μέτωπο, οι μάχες είναι μέσα στην κοινωνία μας, μέσα στην οικονομική δομή, θα πρέπει αυτό να ληφθεί υπόψη πολύ σοβαρά. Κάποτε το φανταζόμουν ότι θα έρθει, τώρα το βλέπω. Το ερώτημα είναι θέλουμε να πληρώσουμε το τίμημα; Έχουμε ορισμένα όρια βάλει στην εξωτερική μας πολιτική και έχουμε πολλά προβλήματα. Εάν είμεθα έτοιμοι να είμαστε αδιάφοροι απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις, και ως προς την Τουρκία και ως προς τα Σκόπια, τότε, βεβαίως, είμαστε κι εμείς μέλη της ομάδας που ελέγχει το Διευθυντήριο».
Τέλος, ο πρωθυπουργός ανέφερε πως ενόψει της νέας κατάστασης που επικρατεί στους κόλπους της Ε.Ε. και των μαχών που πρέπει να δώσει η Ελλάδα, πρέπει να ενημερωθεί ο ελληνικός λαός και να επισπευσθεί η συγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής: «Γνωρίζετε άριστα τις διαφωνίες που υπάρχουν με τον κύριο Έβερτ και τη Νέα Δημοκρατία. Οι θέσεις του όμως στα προβλήματα που ανέφερα δεν θα διέφεραν. Το ίδιο ισχύει και για τον κ. Σαμαρά και για τα κόμματα της Αριστεράς», κατέληξε ο κ. Παπανδρέου, υπογραμμίζοντας πως «πρέπει να υπάρχει κοινή πολιτική, γιατί πρόκειται για εθνικά θέματα».