ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
Με τον Δημήτρη Μαρούλη
Ανοιχτός σε αλλαγές στο νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα, ειδικά δε στις ρυθμίσεις που αφορούν στα κριτήρια και στο ύψος των προστίμων, εμφανίσθηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Παπακωνσταντίνου, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου αφού τόνισε ότι με το νομοθέτημα επιχειρείται να εξευρεθεί η «χρυσή τομή, η οποία δεν είναι εύκολη», επισήμανε: «Δεν θα επιβραβευθούν οι “καραμπινάτες” περιπτώσεις. Η ρύθμιση του θέματος θα γίνει με τρόπο που θα ικανοποιεί το αίσθημα δικαίου της κοινωνίας, θα καλύπτει τις ενστάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και θα εξασφαλίζει έσοδα για το κράτος».
«Δεν θα κρυφτώ. Η συγκυρία είναι εξαιρετικά δύσκολη», πρόσθεσε ο υπουργός Περιβάλλοντος, ξεκαθαρίζοντας, για άλλη μια φορά, ότι από τις ρυθμίσεις θα εξαιρεθούν τα κτίσματα σε δάση, αιγιαλό, ρέματα και αρχαιολογικούς χώρους, ενώ, παράλληλα, υπογράμμισε ότι οι υποχρεώσεις που τίθενται στο νομοθέτημα για τη μεταβίβαση ακινήτων είναι τέτοιες, που, αποτρέπεται μία νέα γενιά αυθαιρέτων.
Ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Σηφουνάκης επισήμανε ότι η μεγάλη αυθαίρετη δόμηση είναι στις εκτός σχεδίου περιοχές και τόνισε πως αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί και το κράτος δεν λάβει μέτρα ολοσχερούς κατάργησής της -εκτός οικισμών- δόμησης στα νησιά, δεν θα μείνει τίποτα όρθιο: «Δεν θα γίνουν Μύκονος. Θα είναι χειρότερα», είπε ο κ. Σηφουνάκης και προανήγγειλε ότι το υπουργείο προετοιμάζεται προς αυτή την κατεύθυνση «τουλάχιστον για να μην ντρέπεται η δική μας γενιά και να μην είμαστε δακτυλοδεικτούμενοι».
Η συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής επικεντρώθηκε κυρίως στο θέμα της κοινωνικής δικαιοσύνης, στην ισορροπία των προστίμων, στο κατά πόσον είναι δυνατή η διαμόρφωση περιβαλλοντικού ισοζυγίου σε τοπική κλίμακα, αλλά και στην ανάγκη για ρυθμίσεις, που θα είναι ανθεκτικές σε βάθος χρόνου.
Αρκετοί βουλευτές στις παρεμβάσεις τους πρότειναν να αυστηροποιηθούν τα πρόστιμα για τις αυθαίρετες κατασκευές που έχουν γίνει σε ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και γύρω από αρχαιολογικές ζώνες, αλλά και για κατασκευές που είναι μεγάλου εμβαδού ή που αντιστοιχούν σε μη οικιστικές -δηλαδή εμπορικές- χρήσεις.
Επισήμαναν επίσης την ανάγκη για επιτάχυνση της προετοιμασίας του νέου δασικού νόμου, καθώς και την ενεργοποίηση των διατάξεων για την κατεδάφιση παράνομων κτισμάτων σε δασικές και αναδασωτέες περιοχές.
Στο μεταξύ, ο υπεύθυνος του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης, με αφορμή τα όσα συζητήθηκαν στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, προέβη στην εξής δήλωση:
«Η Νέα Δημοκρατία πρώτη έθεσε το ζήτημα των αυθαιρέτων – με το πρόγραμμα “Ζάππειο ΙΙ” που ανέπτυξε ο Πρόεδρός της Αντώνης Σαμαράς- προτείνοντας συγκεκριμένη οριστική λύση στη μεγαλύτερη εκκρεμότητα των προηγούμενων δεκαετιών. Με ταυτόχρονη αεροφωτογράφιση όλης της Ελλάδας, έτσι ώστε να αποκλειστεί οποιαδήποτε συνέχιση της αυθαίρετης δόμησης και να μπει μια ξεκάθαρη και απαράβατη κόκκινη γραμμή, πέρα από την οποία όσα αυθαίρετα κατασκευάζονται θα κατεδαφίζονται άμεσα.
Με την πρόταση της Ν.Δ. δίδεται οριστική λύση, αυξάνεται το προς φορολόγηση κεφάλαιο και αποκλείεται κάθε δυνατότητα συνέχισης της αυθαιρεσίας.
Στην αρχή, η κυβέρνηση προσπάθησε να αμφισβητήσει την πρότασή μας. Σήμερα, την υιοθετεί, αλλά μόνο μερικώς, με λάθος και αναποτελεσματικό τρόπο.
Ενώ μέχρι πρότινος το ΥΠΕΚΑ αρνιόταν πεισματικά οποιαδήποτε ρύθμιση, τώρα, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και χωρίς να έχει προηγηθεί καμία διαβούλευση, σπεύδει να προωθήσει μια νομοθετική ρύθμιση για ένα εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα με κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις. Κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται άνετα με μια ρύθμιση που έρχεται εκ των υστέρων να νομιμοποιήσει αυθαιρεσίες. Η αυθαίρετη δόμηση, όμως, αποτελεί μια πραγματικότητα στην οποία δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια.
Πέρα από όλα αυτά, η κυβερνητική πρόταση εγείρει κρίσιμα ερωτήματα τα οποία είναι ανάγκη να απαντηθούν:
– Με ποιο ακριβώς κριτήριο αποφασίστηκε ο διαχωρισμός της χρονικής διάρκειας της ρύθμισης ανάμεσα στα εκτός και τα εντός σχεδίου αυθαίρετα;
– Σε τι συνίστανται τα κοινωνικά κριτήρια της ρύθμισης, πώς επελέγησαν και ποιες ακριβώς κοινωνικές ομάδες αφορούν;
– Με ποιο μηχανισμό θα ελεγχθεί η εγκυρότητα της έκτασης και της φύσης των αυθαιρέτων που θα δηλωθούν και πως θα ελεγχθεί η στατικότητα και η ασφάλειά τους;
– Με ποια διαδικασία και κυρίως ποια υπηρεσία θα αναλάβει τις κατεδαφίσεις όταν είναι γνωστό ότι τέτοιος μηχανισμός σήμερα δεν υφίσταται στην πράξη;
– Με ποιο τρόπο θα γίνουν οι προβλεπόμενες ανταλλαγές γης, κάτι που φαντάζει σήμερα σχεδόν αδύνατον πρακτικά;
– Πως θα ανταποκριθούν οι υπάρχουσες πολεοδομικές υπηρεσίες στη διαδικασία ρύθμισης των αυθαιρέτων όταν ακόμα και στους ημιυπαίθριους επέδειξαν τραγικές αδυναμίες;
Για μια ακόμη φορά, η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει ένα χρόνιο πρόβλημα με μπαλώματα καθώς λείπουν ριζικές παρεμβάσεις όπως η αναμόρφωση της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας στο σύνολό της και η αλλαγή τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών, του οικοδομικού κανονισμού, της λειτουργίας των πολεοδομιών. Η εξαγγελθείσα αλλαγή του ΓΟΚ την οποία έχει ζητήσει και η ΝΔ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στην ρύθμιση για τα αυθαίρετα ως ενιαίο νομοθέτημα.
Με το σχέδιο που παρουσιάστηκε χθες κανένας δεν εγγυάται ότι θα αποφύγουμε τη δημιουργία μας νέας γενιάς αυθαιρέτων. Εάν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στην ρίζα του με τον σταδιακό περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης και την θεσμοθέτηση της δόμησης εντός σχεδίου με επεκτάσεις των γενικών πολεοδομικών σχεδίων όπου είναι εφικτό και άλλες μορφές οργανωμένης δόμησης, πάλι σε λίγα χρόνια η Πολιτεία θα κληθεί να επιστρέψει στο άναρχο παρελθόν που η ίδια επέτρεψε να δημιουργηθεί.
Για όλα αυτά, η Νέα Δημοκρατία επιμένει ότι η πρόταση της κυβέρνησης αντιμετωπίζει το πρόβλημα μόνο μερικώς, με λάθος και αναποτελεσματικό τρόπο και επιμένει στην πρότασή της».
Τέλος, σε ανακοίνωση του Τομέα Πράσινων Πολιτικών και Οικολογίας της Δημοκρατικής Αριστεράς για το θέμα των αυθαιρέτων, αναφέρονται τα εξής:
«Η πολιτική διγλωσσία και ο περιβαλλοντικός αμοραλισμός, τα χρόνια νοσήματα όλων των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, αναπαράχθηκαν και στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο, που “συζήτησε” το νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ για τα αυθαίρετα. Ασχολήθηκε μόνο με τι φιλοδοξεί να εισπράξει από τα πρόστιμα νομιμοποίησής τους και συζήτησε γενικώς και αορίστως (αφού δεν προτάθηκαν συγκεκριμένα και αποτελεσματικά μέτρα, με βάση και την υπάρχουσα εμπειρία) για την περιβαλλοντική αναβάθμιση που θα επιφέρει, δήθεν, η εφαρμογή του.
Έτσι λειτουργούν ως φύλλο συκής οι προτεινόμενες εξαιρέσεις νομιμοποίησης αυθαιρέτων στους αιγιαλούς, τα δάση, τους αρχαιολογικούς χώρους και τα ρέματα, η θέσπιση του περιβαλλοντικού ταμείου και οι (για πολλοστή φορά) εξαγγελλόμενες προθέσεις ελέγχων και ποινών στους από δω και πέρα δημιουργούς αυθαιρέτων.
Αντίθετα την ίδια ώρα που ανακοινώνεται το νέο ΡΣΑ, το οποίο υποτίθεται (επισήμως) θα σταματήσει την αστική διάχυση και την περαιτέρω καταστροφή της υπαίθρου, η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων ουσιαστικά θα την αυξήσει και θα την δικαιώσει στην συνείδηση των απανταχού αυθαιρετούχων και αυθαιρετούντων.
Η πρόταση της ΔΗΜΑΡ ήταν και είναι μία: Να εισπραχθούν τα πρόστιμα – όσο υψηλά και αν είναι – και να μην υπάρξει καμία ανοχή στην αυθαιρεσία που υποθηκεύει το μέλλον της χώρας και τις αναγκαίες προσπάθειες που πρέπει να αναληφθούν για τον εκσυγχρονισμό των δομών διοίκησης, και αυτό δεν μπορεί να γίνει αν δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα ασχολείται με το σύνολο των αυθαιρέτων και θα στηρίζεται σε έναν καλά οργανωμένο μηχανισμό κατεδαφίσεων.
Καλεί τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και κάθε περιβαλλοντικά ευαίσθητο πολίτη να αντισταθούν στον εκμαυλισμό των πολιτικών μας ηθών και πρακτικών».