ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ
Με τον Δημήτρη Μαρούλη
«Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην ανάγκη να αποζημιωθεί το κοινωνικό σύνολο από τους αυθαιρετούντες και να δικαιωθούν όσοι προασπίστηκαν πάντα στην πράξη τη νομιμότητα. Και αυτό επιτυγχάνεται με την ενίσχυσή του κράτους δικαίου και με την προάσπιση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής για όλους», ισχυρίστηκε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σταύρος Καλαφάτης, μιλώντας για το νομοσχέδιο «αντιμετώπιση αυθαίρετης δόμησης, περιβαλλοντικό ισοζύγιο και άλλες διατάξεις», το τελικό κείμενο του οποίου- όπως ψηφίστηκε από τη Βουλή- δόθηκε στη δημοσιότητα από το ΥΠΕΚΑ.
Ως «ένα σημαντικό βήμα, τόσο για την χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση όσο και για την απόκτηση εθνικής πολιτικής γης», χαρακτήρισε ο κ. Καλαφάτης το νομοσχέδιο, με το οποίο το ΥΠΕΚΑ επιδιώκει να βάλει «τελεία και παύλα» στις αναβολές και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο «τόσο στην προστασία του κοινωνικού καλού όσο και του δημοσίου συμφέροντος».
Δίνοντας έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, ο κ. Καλαφάτης σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «ενισχύεται και θωρακίζεται θεσμικά η κόκκινη γραμμή του Ιουλίου του 2011» για τα αυθαίρετα, με στόχο την εξάλειψη της πιθανότητας δημιουργίας μίας νέας γενιάς αυθαιρέτων, ενώ, ταυτόχρονα, απέρριψε τις κατηγορίες περί ρυθμίσεων αυθαιρεσιών που βρίσκονται σε δάση, αιγιαλό ή αρχαιολογικούς χώρους, ξεκαθαρίζοντας ότι καμία τέτοια ρύθμιση δεν πραγματοποιείται.
Αναφορικά με την τακτοποίηση, η κατηγοριοποίηση των αυθαιρεσιών γίνεται σε σχέση με τη βαρύτητα της αυθαιρεσίας και την επίπτωσή της στο περιβάλλον, αλλά και τον χρόνο κατασκευής.
Ειδικότερα, οι μικρές αυθαιρεσίες, οι οποίες δεν μεταβάλουν τον όγκο του κτίσματος και τη δομημένη επιφάνεια, τακτοποιούνται οριστικά και χωρίς καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής, με καταβολή του ποσού των 500 ευρώ, ενώ, όταν η υπέρβαση δεν ξεπερνά το 40% της δόμησης ή το 20% του ύψους που ορίζει η οικοδομική άδεια, η εξαίρεση από την κατεδάφιση είναι οριστική.
Οι μεγάλες παραβάσεις, τα εξ’ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα και οι κατασκευές που δε διαθέτουν οικοδομική άδεια καθώς και όσα έχουν άδεια, αλλά η υπέρβαση δόμησης ή κάλυψης είναι περισσότερο από 40%, τιμωρούνται με πρόστιμο που θα υπολογίζεται με βάση το μέγεθος της αυθαιρεσίας, ενώ τα κτίρια αυτά θα εξαιρούνται της κατεδάφισης για 30 χρόνια.
Το καθεστώς αυτό, ωστόσο, θα μπορεί να αλλάξει εάν η περιοχή όπου είναι δομημένο το αυθαίρετο κτίσμα μπει στο σχέδιο, καθώς και αν ο ιδιοκτήτης αγοράσει το απαραίτητο ποσοστό συντελεστή, κάνοντας χρήση της τράπεζας γης. Παράλληλα, θα απαιτείται υποχρεωτικά έλεγχος εντός επταετίας από τους αρμόδιους ελεγκτές δόμησης.
Με βάση την ημερομηνία κατασκευής, προβλέπεται ότι κατοικίες πριν από τις 09.06.1975 θα μπορούν να εξαιρεθούν μόνιμα από την κατεδάφιση με την καταβολή 500 ευρώ, μετά το 1975 και πριν την 1η.01.1983 καταβάλλεται το 15% του υπολογιζόμενου προστίμου, ενώ από το 1983 έως 01.01.2003 θα ισχύει έκπτωση 20%. Μέχρι την 28η Ιουλίου του 2011 το υπολογιζόμενο πρόστιμο ισχύει ως έχει και η ένταξη στο νόμο θα γίνεται ανάλογα με το μέγεθος της παράβασης.
Σημαντικά είναι και τα κίνητρα που δίνονται στους πολίτες, προκειμένου να υπαχθούν στις διατάξεις του νέου νόμου. Ειδικότερα, για αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης που δηλώνονται στο νόμο, δεν οφείλονται αναδρομικά βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές και οποιοσδήποτε φόρος, πρόστιμο ή τέλος. Για κατοικίες, κατά τον υπολογισμό της αξίας, προκειμένου να επιβληθεί οποιοσδήποτε φόρος (μεταβίβασης, κληρονομιάς, ακίνητης περιουσίας, ΤΑΠ, προσδιορισμό τεκμηρίου διαβίωσης), εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 50% για όλους τους χώρους στο μέλλον.
Τέλος, στο ζήτημα των κατεδαφίσεων, προβλέπεται η περαιτέρω ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Ειδικής Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων, η οποία θα συνεργάζεται στενά με το Κτηματολόγιο για την ανάθεση τηλεπισκόπησης ή αεροφωτογράφισης της χώρας, καθώς και για τη χρήση των μεθόδων αυτών, προκειμένου να παρακολουθούνται οι μεταβολές στη δόμηση και να εντοπίζονται έγκαιρα οι αυθαιρεσίες.